Nu ik gestopt ben met werken, ben ik in de opnamefase van FO (Financiële Onafhankelijkheid) beland. Daardoor heb ik mijn financiële strategie iets gewijzigd ten opzichte van de opbouwfase richting FO. Daar ga ik in deze post op in.

Mijn financiën tijdens de opbouwfase

Mijn financiële strategie op weg naar FO was eigenlijk heel simpel en had 3 peilers:

  1. Ik had een cash reserve van €10.000 voor noodsituaties, evenredig verdeeld over een spaarrekening en een NIBC Direct deposito
  2. Vervolgens belegde ik maximaal in indexfondsen waarbij de belasting uitgesteld is via Brand New Day
  3. De rest belegde ik in indexfondsen via DEGIRO

In de post Beleggingsstrategie voor financiële onafhankelijkheid leg ik uit waarom ik deze strategie hanteerde op weg naar FO.

Mijn financiën tijdens de opnamefase

Er is in de VS veel onderzoek gedaan naar veilige opnamepercentages gedurende de opnamefase. Zie Wat is safe withdrawal rate? voor uitleg wat het veilige opnamepercentage inhoudt.

Met name Kitces en Pfau hebben hierover gepubliceerd. Ook de blogger Big ERN heeft hier diverse interessante posts over geschreven.

Op basis van het deel van al dat onderzoek dat ik heb gelezen vind ik een opnamepercentage van 3.5% voor Nederlanders met een wereldwijd gespreide beleggingsportefeuille een goede richtlijn. Ik leg in de post over het veilige opnamepercentage in Nederland uit waarom ik dat vind.

Ik zeg met nadruk richtlijn, aangezien al het onderzoek gebaseerd is op resultaten uit het verleden. Daarmee heb je dus geen garantie dat het voor de toekomst ook zo blijft werken. Maar die kans acht ik wel heel groot, om redenen vermeld in voornoemde post.

Invloed koers/winstverhouding op veilige opnamepercentage

Kitces heeft overigens laten zien dat er een behoorlijk sterk verband bestaat tussen de koers/winst verhouding van aandelen bij aanvang van je FO en de hoogte van het veilige opnamepercentage dat je kunt hanteren. Momenteel is de koers/winst verhouding relatief hoog. Dat zou naar mijn mening momenteel een verlaging van ongeveer 0.5% van je veilige opnamepercentage kunnen rechtvaardigen. Dat zou ik dan vooral af laten hangen van je persoonlijke risicotolerantie.

Ik blijf bij 3.5% voor mezelf. Los van eventuele AOW over 20 jaar in combinatie met pensioen voel ik me daar goed bij.

Extra veiligheidsmarges

Als extra veiligheidsmarges heb ik te zijner tijd hoogstwaarschijnlijk nog wel een of andere vorm van AOW (tenzij die bijvoorbeeld volledig afhankelijk is gemaakt van de hoeveelheid vermogen die je hebt), een verplicht opgebouwd pensioen via mijn vroegere werkgevers en een vrijwillig opgebouwd pensioen via Brand New Day.

De kans acht ik overigens maar heel klein dat ik AOW en pensioenen nodig ga hebben om van te leven tegen die tijd. Ik acht de kans veel groter dat ik tegen die tijd meer vermogen heb dan nu door de rendementen die ik verwacht te maken op mijn vermogen. Dat is namelijk wat de kansberekening achter de veilige opnamepercentage-theorie voorspelt.

En wie weet wat ik al dan niet nog ga verdienen met activiteiten nu ik gestopt ben met werken. Ik genereer met dit blog bijvoorbeeld wat inkomen doordat ik soms een vergoeding krijg als iemand een transactie doet via een link op deze site. En ik ben met een cursus houtbewerken begonnen, wie weet begin ik daar ooit een Etsy shop of iets dergelijks mee. Veel mensen die vroeg stoppen met werken verdienen na enige tijd weer wat geld, niet omdat ze geld moeten verdienen maar omdat ze nou eenmaal betaald worden voor bepaalde activiteiten die ze graag doen. Dat idee geeft ook nog wat extra veiligheid.

Veilige opnamepercentage en vermogensbelasting

Van de opname van 3.5% moet ik overigens ook vermogensbelasting betalen. Daar hou ik rekening mee. Zie de post over hoeveel geld je nodig hebt voor FIRE voor hoe dit doorwerkt.

Mrs FOB

Op dit moment werkt Mrs FOB, mijn vrouw, nog. Als we blijven wonen in ons huidige huis, waar we nog wat hypotheeklasten hebben en niet energieneutraal wonen, ben ik als enige van ons tweeën financieel onafhankelijk. We zijn van plan kleiner, hypotheekvrij en energieneutraal te gaan wonen. Op dat moment verwacht ik dat ons gezamenlijke vermogen genoeg is om samen financieel onafhankelijk te zijn. Ik breng dan wel meer vermogen in dan mijn vrouw. Omdat ze het leuk werk vindt en omdat mijn vrouw zo min mogelijk afhankelijk van mij wil zijn, verwacht ik dat ze tegen die tijd niet meer in loondienst maar nog wel in eigen praktijk wat blijft werken.

Lees hier hoe mijn financiën eruit zien nu ik 20 jaar voor mijn pensioendatum gestopt ben met werkenFinanciële strategie tijdens opnamefase

Mijn financiële strategie tijdens de opnamefase van FO is eigenlijk nog steeds heel simpel en bestaat nog steeds uit 3 peilers:

  1. Ik heb nu een cash reserve waar ik ongeveer een jaar van kan leven. Een deel hou ik aan via een 1 jaars NIBC Direct deposito, de rest via een vrij opneembare spaarrekening
  2. Ik leg dit en volgend jaar, nu ik nog jaarruimte heb doordat ik nog enige tijd in loondienst geweest ben, maximaal in op mijn vrijwillige pensioenrekening bij Brand New Day. Dat doe ik omdat ik zo tot 3 keer meer opbrengst genereer dan via gewoon beleggen. Vanaf het jaar erna leg ik hier niet meer op in omdat ik dan geen jaarruimte meer heb.
  3. Ik hou het grootste deel van mijn vermogen aan in indexfondsen via DEGIRO. 60% van mijn vermogen bij DEGIRO heb ik belegd in aandelen indexfondsen (VTI, VXUS en VWRL) en 40% heb ik belegd in het obligatie indexfonds DBZB. Deze verdeling blijf ik aanhouden en verschuif ik niet verder richting obligaties naarmate ik ouder word.

Mijn cash reserve heb ik iets uitgebreid

In aanloop naar mijn FO heb ik een deel van mijn positie in het obligatiefonds DBZB omgezet in cash. Ik wil namelijk zo min mogelijk transactiekosten hebben en dus niet bijvoorbeeld maandelijks hoeven te verkopen. Bij verkoop van mijn obligatiefonds DBZB heb ik transactiekosten. Bij verkoop van mijn aandelenfonds VWRL heb ik die transactiekosten overigens niet.

Mijn financiën tijdens FO

Samengevat lijkt mijn aanpak tijdens de opnamefase erg op die tijdens de opbouwfase. Mijn beleggingen in indexfondsen doen het werk voor mij.

Als jij ook gestopt bent met werken, hoe ziet jouw financiële aanpak er dan uit?

Wil jij, net als ruim 14.000 anderen, een e-mail ontvangen zodra er een nieuwe post verschijnt en het FOB huishoudboekje 2024 kado?



Gelieve een geldig e-mailadres in te voeren
Dat adres is al in gebruik
The security code entered was incorrect
Check je mail inbox (of spambox) om je inschrijving te bevestigen. Geen mail ontvangen? Mogelijk heb je een typefout gemaakt; voer je mailadres nogmaals in.


De informatie op deze site is mijn persoonlijke mening, geen beleggingsadvies en je blijft zelf verantwoordelijk bij opvolgen ervan. Let op: beleggen gaat gepaard met risico's, je kunt je inleg (deels) verliezen. Blauw onderstreepte links met   kunnen mij een vergoeding opleveren voor het doorverwijzen. Dit kost jou niets. Reacties kunnen worden gemodereerd of verwijderd.

Schrijf een reactie

49 Reacties

  1. Hi,

    Ik vroeg mij af waarom je bij Brand New Day kiest voor BND Wereld Indexfonds Unhedged en BND Euro Obligatie Indexfonds?

  2. Hoi Mr. FOB, Hierboven schrijf je:
    60% van mijn vermogen bij DEGIRO heb ik belegd in aandelen indexfondsen (VTI, VXUS en VWRL) en 40% heb ik belegd in het obligatie indexfonds DBZB. Deze verdeling blijf ik aanhouden en verschuif ik niet verder richting obligaties naarmate ik ouder word.
    Waarom pas je die verdeling niet aan? Op andere plaatsen las ik over life cycle beleggen en dat het verstandig is hoe ouder je bent hoe meer obligaties te hebben.
    Ben benieuwd naar je reactie. Alvast bedankt!

    • Lifecyclebeleggen is met name interessant als je het vermogen dat je hebt opgebouwd vanaf een bepaald moment in zijn geheel op wilt maken. Dat wil ik niet, ik wil leven van het rendement. En dan is een significant deel in aandelen zinvol voort het rendement op de langere termijn. Ik werk met een veilige opname, oftewel safe withdrawal rate

    • Hoi Mr Fob, Ik ben erg enthousiast geworden door uw site en blog. Ik heb deze week mijn eerste EUR 100 belegd in de Index.
      Uiteraard flink op verlies vanwege de Corona. Ik ben van plan ca EUR 20.000 te storten in VANGUARD FTSE AW. Deze EUR 20.000 staat nu nog op een Dynamisch Kapitaalplan van Allianz (als ik dit google, kom ik al snel bij woekerpolis uit) . Ooit in 2003 bedrag ingelegd en verder nooit bijgestort. Nu kreeg ik een brief van de tussenpersoon die deze polis destijds heeft aangesmeerd. Daarin stond dat hij advieskosten wil gaan rekenen. Daar ben ik het uiteraard niet mee eens. Kan ik deze polis stop zetten en het geld dat vrijkomt beleggen in de Index? Of is dat belastingtechnisch niet slim. Iemand hier ervaringen mee? bvd

    • Ik ken de voorwaarden van jouw polis niet en durf er dan ook niets over te zeggen

  3. Hoi,
    Dankjewel voor alle goeie posts. Je geeft aan dat je in de obligatiefonds DBZB investeert. Ik ben net begonnen maar die kan ik helaas niet vinden. Kan dat kloppen?

    • Ik kan gewoon bijkopen, dus verwacht dat jij DBZB ook gewoon kunt aankopen. Zo niet, dan kan de helpdesk van DeGiro je wellicht zo verder helpen

  4. Interessant stuk om te lezen. Ik heb echter een vraag. Je neemt een afslag op de standaard safe withdrawal rate omdat de koers/winst verhouding van aandelen momenteel hoog is. Zou je tevens niet een afslag moeten doen voor de obligaties in de portefeuille, gezien de rente nu zo laag staat? De drijvende kracht achter het rendement van obligaties in de afgelopen 35 jaar was de dalende rente. Met de huidige rentestand is de kans op een negatief rendement op obligaties zelfs aannemelijk. Welk rendement verwacht jij op DBZB te behalen?

    • Ik kan niet voorspellen wat het rendement van obligaties in de toekomst zal zijn. Rentes kunnen zo maar nog negatiever worden dan ze zijn. Of niet. Wie weet. Ik durf niet te zeggen of een aanpassing van de SWR op zijn plaats is door de invloed van rentestanden op de obligatiekoersen. Ik doe er vooralsnog niets mee richting de SWR die ik aanhoud, net zomin als met de hoge koers/winstverhoudingen

  5. Beste Mr FOB, en anderen

    Ik zou graag wat advies willen krijgen. Mijn situatie is dat ik een fors vermogen heb belegd in Ishares IWDA & EMIM. Ik voelde me daar wel content mee, met deze keuze. Maar nu twijfel ik of ik deze posities moet omzetten naar Northern Trust fondsen (die een vergelijkbaar rendement, risico profiel hebben) Het voordeel van deze fondsen is dat ze het dividendlek dichten, zoals je wel weet uiteraard. Ook al is het rendement verschil zeg maar 0.3-0.4%, dan betekent dit nog steeds een paar duizend/jaar verschil met de Ishares fondsen, met mijn portfolio. Dat is gemakkelijk verdiend denk ik dan.

    Is het nu een goed idee om IWDA & EMIM om te ruilen voor NT World & NT EM ? Mijn Ishares fondsen zijn bij Binck, en de NT zou ik dan bij de Rabo kopen. Beide hebben een vergelijkbare service fee. Er zijn alleen wat eenmalige verkoop, en aankoop kosten, maar die zijn snel terugverdient, denk ik dan.

    Hoe denk(en) jij, jullie hierover ?

  6. Bedankt nog Mr. Fob. Als het mag nog een vraag waar ik niet uitkom. Nu ik een andere belegging bij De Giro wil beeindigen om het bedrag in Vanguard te beleggen.
    Hoe kan ik het gehele bedrag dan weghalen van dat Fonds, als er alleen maar hele aandelen gekocht/verkocht kunnen worden. , ik zit dan met en restbedrag en kom daar niet uit… Dank voor je reactie alvast…

    • Als je alle stukken die je hebt in het fonds verkoopt, dan ben je dat fonds in zijn geheel kwijt en blijft er geen restbedrag in dat fonds.

  7. Beste Mr. Fob, gratis aankopen van het Vanguard Fonds bij De Giro? Ik zit er nu ook, maar zie dat het per inleg 2 euro kost. Of heb je er een betaalde account en ligt het daaraan? Dank voor je reactie alvast!

  8. Dan ben ik abuis, dank voor het ophelderen! Is er trouwens een specifieke reden dat je gebruik maakt van Moneyou ipv bijvoorbeeld LeasePlan bank (beiden dezelfde spaarrente van 0,25% vrij opneembaar). De 1e heeft weliswaar een app maar komt er in diverse reviews die ik op internet lees niet heel genadig van af..

    • Ik gebruik beide (afhankelijk van waar de rente het hoogste staat), maar vind de app van Moneyou handiger dan die van LeasePlan Bank. Ik gebruik overigens de app van de gewone spaarrekening van Moneyou, niet de Moneyou GO app.

  9. VWRL heeft een totaal aan lopende kosten van 0.25% per jaar, daar komt geen management fee bovenop. Die kosten, in combinatie met feit dat ik het gratis kan aankopen en aanhouden via DeGiro, maken het de goedkoopste manier om via 1 fonds een wereldwijd gespreid belegging in aandelen aan te houden die ik ken.

  10. Ik ben groot fan van de spreiding van VWRL maar vind de kosten relatief hoog, zeker gezien de trend van dalende kosten voor ETF’s. De Management Fee bedraagt 0,25% en lopende Kosten Factor 0,25% (http://www.morningstar.nl/nl/etf/snapshot/snapshot.aspx?id=0P0000YXJO&tab=5&InvestmentType=FE). Er zijn diverse ETF’s verkrijgbaar tegen veel lagere kosten, ook van Vanguard zelf (bv Global Stock). Ik realiseer mij dat hier weer andere beperkingen aan vastzitten. Hoe kijk jij hier tegenaan?

  11. Vraagje. Je houd 3.5% aan als veilig opname percentage. Dat betekend dat je oneindig lang van je vermogen kan leven en je uitgaat van 0,0 euro AOW/pensioen. Als je zoveel vermogen hebt opgebouwd dat je met 3.5% rond kan komen, natuurlijk mooi! Maar dat zijn wel flinke bedragen. Als je bijvoorbeeld 25.000 per jaar nodig hebt dan moet je 714.000 euro opbouwen. Is dat niet iets te defensief gedacht en daarmee lastig haalbaar voor de meesten?

    AOW: ok dat weet je niet wat er mee gebeurd, dat is in handen van de overheid. Als je defensief wil zijn kan je bijvoorbeeld op de helft rekenen?

    Pensioen: je hebt aanspraken opgebouwd, dus er is sowieso iets. Als je defensief wil zijn misschien rekenen met dat het niet meer geïndexeerd wordt?

    Vrijwillig pensioen: dit is sowieso je eigen potje. Als je aan lifecycle beleggen doet is er hoe dan ook een bedrag.

    • Of het te defensief is heeft alles te maken persoonlijke risicotolerantie. Ik wil rustig slapen, ook als de beurs jarenlang flink in de min staat. Vandaar deze keuze van mij. Ik ken ook mensen die wel uitgaan van AOW en pensioen. Op die manier is een van mijn beste vrienden onlangs gestopt met werken. Hij indexeert AOW wel en pensioen niet in zijn berekeningen.
      Hoe haalbaar het is heeft alles te maken met uitgaven en inkomsten. Dat is voor iedereen anders.

  12. Je geeft aan dat je nog steeds aan pensioenbeleggen doet. In je artikel over fondskeuze vermeldt je oa het BND Euro Obligatie Indexfonds en BND Wereld Indexfonds Unhedged. Zijn dit inmiddels nog steeds de fondsen waar je in belegt of ben je overgestapt naar je favo fonds waar je regulier in belegt (Vanguard FTSE All-World UCITS ETF)?

    • Duidelijk. Dank voor je snelle reactie. Ik heb zojuist een BND pensioen beleggen rekening geopend waarin ik jaarlijks maximaal wil storten in dezelfde fondsen als jij doet. Ik heb gekozen voor een obligatie / fonds verhouding van 25 / 75 (ik ben 34).

    • Ik hou ook 75/25 (stock/bond) aan, uit vrijwel alle literatuur die ik heb gelezen lijkt dat het optimum bij een lange termijn (30+ jaar). Zie bijvoorbeeld https://personal.vanguard.com/pdf/ISGPORE.pdf (figuur 4). Naarmate ik ouder word pas ik die verhouding niet aan, omdat mijn intentie is het vermogen in stand te houden (of zelfs te groeien ondanks opname fase).

  13. Klinkt als een goede aanpak. Wel een kanttekening: hoe ga je ermee om als komend jaar de beurs (en je portfolio) 50% daalt? In dat geval verkoop je namelijk tegen flink lagere koersen, dus zul je meer moeten verkopen voor dezelfde maandlasten.

    • Dan houd ik gewoon vast aan mijn strategie. De prestaties van je portefeuille in het eerste jaar na stoppen met werken hebben nauwelijks effect op het succes van je strategie. Het gaat met name om de eerste tien jaar, zie hier

  14. Hallo dank voor alle informatie! Ik vroeg me af of er in de beleggingen die jij doet in het vanguard index fonds een valuta risico is of dat is afgedekt. Ik zou ook graag willen sparren met een onafhankelijk adviseur die goed is en die niet verdiend aan de producten die hij/zij verkoopt. Kun je iemand adviseren?

    Tevens ben ik benieuwd hou jij aankijkt tegen alle onzekerheden in de markt en het actuele advies van Vanguard daar in.

    Groet,

    Dirk Jaap

    • Zie hier voor mijn kijk op valutarisico. Ik kan geen financieel adviseur adviseren. Ik let niet op onzekerheid in de markt, die is er altijd met vlagen.

  15. Neem je de waarde van je huis mee in de vermogensberekening om je maandelijks opname bedrag te berekenen?

  16. Ik werk nu part-time en kan over 5 jaar stoppen. Ik heb dan voldoende spaargeld en ik kan al deels pensioen opnemen. Ik ga tegen die tijd kijken wat handiger is, al meer interen op mijn vermogen of al deels pensioen opnemen. Linksom of rechtsom, stoppen kan dan in ieder geval. Ik ben later begonnen met mijn plan dus dan ben ik 60. Een stuk beter nog dan 67 of zelfs nog ouder. Ik kan ook overwegen, als ik het leuk vind, om nog een dag in de week te blijven werken voor de lol. Maar dat doe ik alleen als ik er echt nog veel plezier in heb. Nodig is het niet. Dan ziet het financiele plaatje er echter weer anders uit. Ik kijk tegen die tijd wel wat ik wil. Ik heb ook al twee vrijwillige baantjes nu, dat is gewoon voor de leuk en het goede gevoel natuurlijk. 😉

    Nog even een vraag, mijn voornemen is om als de beurs er goed voor staat, steeds voor een jaar geld op te nemen en als het minder gaat steeds per maand. Is dit nou een slim plan of ben ik, omgekeerd, dan toch de beurs een beetje aan te timen? De beurs kan tenslotte in goede tijden ook nog steeds omhoog, maar op de een of ander manier voelt dat veiliger.

  17. Hallo FOB, Ik heb paar vragen..

    1- Hoeveel procent van je huis heb je afgelost? Alles?
    2- Jij geeft aan dat jij grootste deel van je vermogen bij de giro hebt. Hoeveel % van je totale vermogen? Ben jij niet bang voor aankomende beurs crash? Als je tijdens het crash ook nog moet maandelijks verkopen, heb je in lange termijn minder rendement?
    3- Wat was jouw laatste savingsrate? 70%?

    • We hebben ongeveer 75% afgelost. Ik weet niet precies hoeveel procent van mijn totale vermogen ik bij DeGiro heb, aangezien ik de overwaarde van ons huis niet goed weet. En ik ben niet bang voor een beurscrach. De beurs herstelt vrijwel altijd weer binnen 3 jaar. Mijn laatste savingsrate was ongeveer 62%.

  18. Ook ik ben gestopt met werken, inmiddels 2 jaar geleden Mijn vermogen heb ik grotendeels belegd in dividendgroei-aandelen volgens een beleggingsstrategie waar ik wekelijks zo’n 10-15 uur mee bezig ben. Vind ik leuk en leerzaam. Ik hanteer een jaarbudget voor mij, wat meegroeit met de inflatie. De afgelopen twee jaar heb mijn jaarbudget uit overtollig cash-reserve gehaald (ik had nogal wat spaargeld :). Ik heb twee spaarrekeningen en een betaalrekening. Op spaarrekening één staat één jaarbudget als cash reserve voor noodgevallen. Op spaarrekening twee (die gekoppeld is aan mijn betaalrekening) stort ik aan het begin van het jaar mijn jaarbudget waar ik van leef. Vanaf volgend jaar ga ik jaarlijks dividendinkomsten van mijn beleggingsrekening naar spaarrekening twee onttrekken om van te leven. Afhankelijk van de dividendgroei kan het zijn dat ik cash op de beleggingsrekening overhoud of dat ik een deel van m’n beleggingen moet verkopen. Maar op basis van de prognoses die gebaseerd zijn op het verleden is verkopen waarschijnlijk niet nodig. Ik ga wel uit van AOW en een klein beetje opgebouwd pensioen, maar ik heb nooit extra ingelegd op pensioenrekeningen omdat ik m’n vermogen zoveel mogelijk vrij wil houden. Waardeontwikkeling van de beleggingsportfolio neem ik niet mee, dat is zeg maar m’n veiligheidsmarge.

  19. Wow wat heb je dat allemaal goed bekeken! Wij zijn zo n beetje half financieel onafhankelijk. We hebben een heel andere strategie dan jij. Zo hebben we 2 airbnb s (volledig reglementair) die we uitbaten, 1 verhuurpand en dan staan er nog 2 andere verhuurpanden op stapel. We komen als gezin van 5 toe met de inkomsten van de airbnb s en het kindergeld. De verhuurpanden en wat extra premies zorgen voor extra beleg op de boterhammen. Maar die airbnb s vragen wel wat werk, dus echt Financieel onafhankelijk zijn wij nog niet 🙂

  20. Wat ik mis bij blogs over financieel onafhankelijk zijn en eerder stoppen met werken is hoe wordt omgegaan met overlijden. Als je eerder kunt stoppen met werken dan heb je een aardige spaarpot. Een spaarpot waar de fiscus flink in kan graaien (erfbelasting) als je komt te overlijden.
    Zelf heb ik dit opgelost door enerzijds een zogeheten estate planningstestament (soort combi testament) en anderzijds door ieder jaar een herroepelijke schenking aan de kinderen te doen ter grootte van de maximale vrijstelling. Mocht ik het geschonken geld zelf weer nodig hebben dan kan ik het terugvragen. Als laatste leen ik ook geld van mijn kinderen tegen 6% die ik bij de schuld bijschrijf. Ik los dus niets af. Op deze manier hevel ik vermogen over van mij naar de kinderen (die op dit moment ook nog gebruik kunnen maken van hun box 3 vrijstelling terwijl ik zelf moet betalen) zonder dat ik er daadwerkelijk financieel op achteruit ga.
    Ben benieuwd hoe anderen dat doen

    • Ik heb geen kinderen dus als ik eerder kom te overlijden heeft mijn familie geluk. Ik heb eerst mijn favoriete goede doel nog in overweging genomen omdat er dan geen erfbelasting hoeft te worden betaald, maar dan mag de familie nog geen aandenken uit het huis halen omdat het goede doel helemaal de regie heeft over alles, dat leek me toch niks. Dus dan toch maar een testament met daarin benoemd de broer en zussen die wel van me mogen erven. Twee zijn daardoor uitgesloten omdat ik die niet benoemd heb. Dat was ook mijn enige reden voor een testament, anders had ik de wettelijke vererving gewoon zijn werk kunnen laten doen.

  21. Dank voor dit interessante artikel ? Een vraag: bestaan er ook aantrekkelijke indexfondsen voor aandelen en obligaties, waarbij alleen wordt belegd in duurzame bedrijven (zoals bv. ASN doet)?

    • Ik heb een post over duurzaam beleggen op mijn lijstje staan, dan ga ik daar op in

  22. Bedankt voor deze blog. Ik was inderdaad erg benieuwd naar dit gedeelte van je leven. Wat me nog niet helemaal duidelijk is of je nu maandelijks aandelen verkoopt om aan baar geld te komen of dat je dit enkele leren per jaar doet of maar 1 keer per jaar?

    Groet,

    Maarten

    • Johan Adriaan

      dus je inkomsten bestaan alleen dan uit verkoop v aandelen, of ook uit dividend? En bereken je exact hoeveel aandelen je elk jaar moet overhouden voor de rest van je pensioen?

    • Mijn beleggingsinkomsten bestaan uit opbrengsten uit verkoop + uitgekeerde dividenden. Zie SWR berekenen voor hoe ik mijn benodigde vermogen bepaald heb. Die berekening doe ik niet elk jaar opnieuw.

  23. Interessant artikel.

    Ik heb een tweetal vragen over beleggen –

    Op dit moment heb ik zelf sinds een jaar 6400 euro belegd en hiermee sta ik nu op +650 euro. Is het een idee om de aandelen te verkopen en wachten tot de markt omlaag gaat?

    Ik heb een flinke bonus ontvangen die ik wil investeren, alleen ben ik er bang voor om hiervoor nu aandelen aan te kopen, wederom omdat ik denk dat de markt erg hoog staat, wat te doen? Ik heb nog een hypotheek van 96.000 euro (huiswaarde 160.000, originele hypotheek 115.000) met 3.15%, wellicht hier meer op aflossen i.p.v. aandelen?

    Alvast bedankt.