Mijn financiën tijdens financiële onafhankelijkheid

Nu ik gestopt ben met werken, ben ik in de opnamefase van FO (Financiële Onafhankelijkheid) beland. Daardoor heb ik mijn financiële strategie iets gewijzigd ten opzichte van de opbouwfase richting FO. Daar ga ik in deze post op in.

Mijn financiën tijdens de opbouwfase

Mijn financiële strategie op weg naar FO was eigenlijk heel simpel en had 3 peilers:

1. Ik had een cash reserve van €10.000 voor noodsituaties, evenredig verdeeld over een spaarrekening en een NIBC Direct deposito
2. Vervolgens belegde ik maximaal in indexfondsen waarbij de belasting uitgesteld is via Brand New Day
3. De rest belegde ik in indexfondsen via DEGIRO

In de post Beleggingsstrategie voor financiële onafhankelijkheid leg ik uit waarom ik deze strategie hanteerde op weg naar FO.

Mijn financiën tijdens de opnamefase

Er is in de VS veel onderzoek gedaan naar veilige opnamepercentages gedurende de opnamefase. Zie Wat is safe withdrawal rate? voor uitleg wat het veilige opnamepercentage inhoudt.

Met name Kitces en Pfau hebben hierover gepubliceerd. Ook de blogger Big ERN heeft hier diverse interessante posts over geschreven.

Op basis van het deel van al dat onderzoek dat ik heb gelezen vind ik een opnamepercentage van 3.5% voor Nederlanders met een wereldwijd gespreide beleggingsportefeuille een goede richtlijn. Ik leg in de post over het veilige opnamepercentage in Nederland uit waarom ik dat vind.

Ik zeg met nadruk richtlijn, aangezien al het onderzoek gebaseerd is op resultaten uit het verleden. Daarmee heb je dus geen garantie dat het voor de toekomst ook zo blijft werken. Maar die kans acht ik wel heel groot, om redenen vermeld in voornoemde post.

Invloed koers/winstverhouding op veilige opnamepercentage

Kitces heeft overigens laten zien dat er een behoorlijk sterk verband bestaat tussen de koers/winst verhouding van aandelen bij aanvang van je FO en de hoogte van het veilige opnamepercentage dat je kunt hanteren. Momenteel is de koers/winst verhouding relatief hoog. Dat zou naar mijn mening momenteel een verlaging van ongeveer 0.5% van je veilige opnamepercentage kunnen rechtvaardigen. Dat zou ik dan vooral af laten hangen van je persoonlijke risicotolerantie.

Ik blijf bij 3.5% voor mezelf. Los van eventuele AOW over 20 jaar in combinatie met pensioen voel ik me daar goed bij.

Extra veiligheidsmarges

Als extra veiligheidsmarges heb ik te zijner tijd hoogstwaarschijnlijk nog wel een of andere vorm van AOW (tenzij die bijvoorbeeld volledig afhankelijk is gemaakt van de hoeveelheid vermogen die je hebt), een verplicht opgebouwd pensioen via mijn vroegere werkgevers en een vrijwillig opgebouwd pensioen via Brand New Day.

De kans acht ik overigens maar heel klein dat ik AOW en pensioenen nodig ga hebben om van te leven tegen die tijd. Ik acht de kans veel groter dat ik tegen die tijd meer vermogen heb dan nu door de rendementen die ik verwacht te maken op mijn vermogen. Dat is namelijk wat de kansberekening achter de veilige opnamepercentage-theorie voorspelt.

En wie weet wat ik al dan niet nog ga verdienen met activiteiten nu ik gestopt ben met werken. Ik genereer met dit blog bijvoorbeeld wat inkomen doordat ik soms een vergoeding krijg als iemand een transactie doet via een link op deze site. En ik ben met een cursus houtbewerken begonnen, wie weet begin ik daar ooit een Etsy shop of iets dergelijks mee. Veel mensen die vroeg stoppen met werken verdienen na enige tijd weer wat geld, niet omdat ze geld moeten verdienen maar omdat ze nou eenmaal betaald worden voor bepaalde activiteiten die ze graag doen. Dat idee geeft ook nog wat extra veiligheid.

Veilige opnamepercentage en vermogensbelasting

Van de opname van 3.5% moet ik overigens ook vermogensbelasting betalen. Daar hou ik rekening mee. Zie de post over hoeveel geld je nodig hebt voor FIRE voor hoe dit doorwerkt.

Mrs FOB

Op dit moment werkt Mrs FOB, mijn vrouw, nog. Als we blijven wonen in ons huidige huis, waar we nog wat hypotheeklasten hebben en niet energieneutraal wonen, ben ik als enige van ons tweeën financieel onafhankelijk. We zijn van plan kleiner, hypotheekvrij en energieneutraal te gaan wonen. Op dat moment verwacht ik dat ons gezamenlijke vermogen genoeg is om samen financieel onafhankelijk te zijn. Ik breng dan wel meer vermogen in dan mijn vrouw. Omdat ze het leuk werk vindt en omdat mijn vrouw zo min mogelijk afhankelijk van mij wil zijn, verwacht ik dat ze tegen die tijd niet meer in loondienst maar nog wel in eigen praktijk wat blijft werken.

Financiële strategie tijdens opnamefase

Mijn financiële strategie tijdens de opnamefase van FO is eigenlijk nog steeds heel simpel en bestaat nog steeds uit 3 peilers:

1. Ik heb nu een cash reserve waar ik ongeveer een jaar van kan leven. Een deel hou ik aan via een 1 jaars NIBC Direct deposito, de rest via een vrij opneembare spaarrekening
2. Ik leg dit en volgend jaar, nu ik nog jaarruimte heb doordat ik nog enige tijd in loondienst geweest ben, maximaal in op mijn vrijwillige pensioenrekening bij Brand New Day. Dat doe ik omdat ik zo tot 3 keer meer opbrengst genereer dan via gewoon beleggen. Vanaf het jaar erna leg ik hier niet meer op in omdat ik dan geen jaarruimte meer heb.
3. Ik hou het grootste deel van mijn vermogen aan in indexfondsen via DEGIRO. 60% van mijn vermogen bij DEGIRO heb ik belegd in aandelen indexfondsen (VTI, VXUS en VWRL) en 40% heb ik belegd in het obligatie indexfonds DBZB. Deze verdeling blijf ik aanhouden en verschuif ik niet verder richting obligaties naarmate ik ouder word.

Mijn cash reserve heb ik iets uitgebreid

In aanloop naar mijn FO heb ik een deel van mijn positie in het obligatiefonds DBZB omgezet in cash. Ik wil namelijk zo min mogelijk transactiekosten hebben en dus niet bijvoorbeeld maandelijks hoeven te verkopen. Bij verkoop van mijn obligatiefonds DBZB heb ik transactiekosten. Bij verkoop van mijn aandelenfonds VWRL heb ik die transactiekosten overigens niet.

Mijn financiën tijdens FO

Samengevat lijkt mijn aanpak tijdens de opnamefase erg op die tijdens de opbouwfase. Mijn beleggingen in indexfondsen doen het werk voor mij.

Als jij ook gestopt bent met werken, hoe ziet jouw financiële aanpak er dan uit?