Steeds meer mensen die al een tijd werken zoeken naar mogelijkheden om eerder te kunnen stoppen met werken. Verplicht doorgaan tot aan de officiële pensioenleeftijd is niet voor iedereen even makkelijk en aantrekkelijk.

En steeds meer jongeren hebben geen trek in de ratrace voor een aantal decennia. Velen vinden het aantrekkelijker om meer tijd aan andere zaken dan werk te kunnen besteden.

In deze post laat ik zien hoe je je pensioenleeftijd, oftewel de leeftijd waarop je in vrijheid kunt kiezen waar je je tijd aan besteedt, kunt berekenen en verlagen.

Inleiding

Het is goed om te beseffen dat er een verschil bestaat tussen AOW-leeftijd en pensioenleeftijd.

AOW-leeftijd

De AOW-leeftijd is de leeftijd waarop je AOW van de overheid gaat ontvangen. De AOW-leeftijd is vanaf 2022 gekoppeld aan de levensverwachting. In 2024 is de AOW-leeftijd 67 jaar. Je AOW-leeftijd hangt af van je geboortedatum.

Je kunt je verwachte wettelijke AOW-leeftijd hier berekenen met een tooltje dat de Sociale Verzekeringsbank mij beschikbaar heeft gesteld:

Pensioenleeftijd

De pensioenleeftijd is wettelijk gezien de leeftijd tot welke je via je pensioenfonds of pensioenverzekeraar pensioen opbouwt. De term pensioenrichtleeftijd wordt hiervoor ook gebruikt. Per 2018 is de pensioenleeftijd verhoogd naar 68 jaar. Je werkgever is niet verplicht om de pensioenleeftijd naar 68 jaar te verhogen.

Op Mijnpensioenoverzicht zie je in één overzicht hoeveel AOW je straks krijgt. En via welke pensioenuitvoerders je pensioen hebt opgebouwd. Daarnaast zie je op deze website vanaf welke leeftijd je die uitkeringen krijgt.

Wanneer ik in deze post schrijf over het verlagen van je pensioenleeftijd, bedoel ik niet verlagen van de wettelijke pensioenleeftijd (waar je geen invloed op hebt), maar het vrijwillig naar voren halen van de datum waarop je stopt met werken. Ik noem dat je vrijwillige pensioenleeftijd.

Lees ook: 11 tips om eerder te stoppen met werken.

Pensioengat

Je AOW-leeftijd en je wettelijke pensioenleeftijd hoeven dus niet hetzelfde te zijn. Als je bijvoorbeeld op een leeftijd van 66 jaar met pensioen zou willen gaan en je pensioenleeftijd is 68 jaar, dan moet je een periode financieel overbruggen. Dan is er sprake van een zogenaamd pensioengat.

Ook wanneer je nog eerder dan je AOW-leeftijd wilt stoppen met werken zul je een periode financieel moeten overbruggen. Daar ga ik in deze post verder op in.

Pensioenleeftijd berekenen en verlagen

Je vrijwillige pensioenleeftijd kun je op verschillende manieren verlagen. Hierbij kun je wel of geen rekening houden met inkomen uit AOW, werkgeverspensioen en vrijwillig opgebouwd pensioen.

Ik laat hier zien hoe je kunt berekenen hoeveel vermogen je nodig hebt wanneer je voor je AOW-leeftijd wilt kunnen stoppen met werken.

Ik leg ook uit of je je geld het beste belegd of juist niet belegd kunt hebben vanaf het moment dat je stopt met werken.

Met beleggen bedoel ik beleggen in één of een paar breed gespreide, goede indexfondsen of ETF’s.  Door op deze manier te beleggen krijg je met groot gemak tegen heel lage kosten wereldwijde spreiding. Zo beleggen is wat ik zelf doe. Ik haal daarmee gemiddeld ongeveer 7% rendement per jaar. Zie hier wat de beste fondsen zijn in 2024.

Wereldwijd gespreid beleggen is niet moeilijk en niet duur Klik om te Tweeten

Lees ook: Mijn beleggingsstrategie voor financiële onafhankelijkheid

Pensioenleeftijd verlagen met maximaal 10 jaar, uitgaande van AOW en pensioen

Beleggen in aandelen of spaargeld?

Beleggen in aandelen levert op de lange termijn (>10 jaar) vrijwel altijd meer op dan beleggen in obligaties of spaargeld.

Wanneer je minder dan 10 jaar voor je AOW-leeftijd wilt stoppen met werken, is het riskant om op het moment van stoppen met werken het daarvoor benodigde vermogen te beleggen in aandelen. Voor beleggen in aandelen is over het algemeen een beleggingshorizon langer dan 10 jaar verstandig, omdat de beurs op kortere termijn te beweeglijk kan zijn.

Stel dat je AOW-leeftijd 67 jaar is en je wilt stoppen met werken op je 57e. Dan kun je in aanloop naar je 57e je vermogen vanuit het oogpunt van risico wel beleggen in aandelen, omdat je totale beleggingshorizon dan langer is dan 10 jaar. Hoe dichter je bij je 57e komt, hoe meer je de verhouding aandelen/obligaties kunt verschuiven richting obligaties of spaargeld. Via bijvoorbeeld de pagina over lifecyclebeleggen van Brand New Day kun je suggesties krijgen hoe je de verdeling aandelen/obligaties (of aandelen/spaargeld) in de loop van de tijd kunt aanpassen.

Als je vanaf je 57e nauwelijks of geen risico wilt lopen is het aantrekkelijk om de periode tot aan je AOW-leeftijd te overbruggen met vermogen dat zeker beschikbaar is. Dit vermogen kun je dan het beste in de vorm van spaargeld aanhouden. Op dit vermogen teer je dan in om de periode tussen stoppen met werken en AOW/pensioen te overbruggen. Als je meer risico wilt nemen kun je natuurlijk wel (een deel) beleggen.

Benodigd vermogen

1 jaar overbruggen

Het benodigde vermogen kun je eenvoudig berekenen. Als je € 1.500 per maand nodig hebt om van te leven, heb je 12 * € 1.500 = € 18.000 nodig om een jaar te overbruggen. Je hoeft dan geen rekening te houden met vermogensbelasting, omdat in 2024 de eerste € 57.000 vermogen vrijgesteld is.

10 jaar overbruggen

Als je 10 jaar wilt overbruggen moet je rekening houden met inflatie en met rente op je spaargeld. Ik ga er vanuit dat de inflatie in combinatie met de rente er per saldo voor zorgt dat je geld 3% minder waard wordt per jaar.

In die 10 jaar heb je in totaal dan iets meer dan € 206.000 nodig. In het eerste jaar € 18.000, in het tweede jaar 1,03 * € 18.000 = € 18.540, in het derde jaar 1,03 * € 18.540 = € 19.096, etc.. Bij elkaar opgeteld is dat € 206.000.

Je hoeft dan nog steeds geen rekening te houden met vermogensbelasting. Dat werkt als volgt:

Als je werkt wordt de algemene heffingskorting verrekend met je box 1 inkomen. Wanneer je niet meer werkt mag je de algemene heffingskorting van € 3.362 (bedrag 2024) toepassen op de belasting op je inkomen uit je box 3 vermogen.

Een hoeveelheid spaargeld van € 963.700 resulteert volgens Vermogensbelasting 2024 berekenen in € 3.362 aan vermogensbelasting. Aangezien je door de algemene heffingskorting de eerste € 3.362 niet hoeft te betalen, ben je dus over € 963.700 aan spaargeld geen vermogensbelasting verschuldigd als je verder geen inkomen hebt.

Naarmate je totale inkomen uit box 3 hoger wordt bouwt de algemene heffingskorting vervolgens wel weer af. Zie hier voor details.

Spaarrekening of deposito

Een vrij opneembare spaarrekening in combinatie met een deposito is een aangewezen manier om dit vermogen te stallen. Voor de kortere termijn gebruik je dan geld van de spaarrekening. En voor de wat langere termijn staat het vermogen tegen een iets hogere rente op een deposito.

Deposito’s vallend onder het Europese depositogarantiestelsel kun je bijvoorbeeld afsluiten via Raisin. Die geven een hogere rente dan een Nederlands deposito. Ik verwacht niet dat de EU een Europees land om laat vallen, waardoor ik dit ook veilig acht. Maar ik zou grotere bedragen toch onder Nederlands depositogarantiestelsel stallen, bijvoorbeeld bij LeasePlan Bank.

Niet vergeten

Wat je niet moet vergeten is te kijken of je AOW en pensioen samen voldoende zijn om vanaf AOW leeftijd van te leven. Door het eerder stoppen met werken wordt je pensioen namelijk lager. Je kunt dit bekijken en berekenen op Mijnpensioenoverzicht.

Vaak kun je ook de uitkering van je pensioenfonds voor je officiële pensioenleeftijd in laten gaan. Dit kan aantrekkelijk zijn als je meer dan genoeg pensioen hebt opgebouwd om vanaf je pensioenleeftijd van te leven. Via Mijnpensioenoverzicht of de site van je pensioenfonds kun je hier meestal meer informatie over vinden.

Zorg ervoor dat je per bank niet meer dan € 100.000 stalt, zodat je hele vermogen onder het depositogarantiestelsel blijft vallen.

Pensioenleeftijd verlagen met meer dan 10 jaar, uitgaande van AOW en pensioen

Als je je pensioenleeftijd met meer dan 10 jaar wilt verlagen of als je gedurende 10 jaar of meer een aanvulling op je pensioen wilt hebben, dan biedt beleggen in plaats van sparen meestal de beste mogelijkheden. Je hebt op een dergelijke termijn met beleggen meestal een hoger rendement dan met sparen. En je belegde vermogen heeft over het algemeen voldoende tijd om van een beursdaling te herstellen.

Pensioenleeftijd berekenen

Een geweldig tool om je pensioenleeftijd te berekenen wanneer je net als ik belegt in indexfondsen is te vinden op FIRECalc. Deze berekening kun je aanpassen op basis van je vermogen, hoe je je vermogen belegd hebt (verhouding aandelen/obligaties), je uitgaven, je te verwachten pensioen/AOW en het inflatiepercentage.

Over FIRECalc

FIRECalc is een afkorting voor Financial Indepence Retire Early Calculator. Zoals vermeld op de site van FIRECalc helpt het rekentool je om de volgende vraag te beantwoorden:

Kun je met pensioen gaan en dezelfde levensstijl aanhouden als nu met wat je vandaag hebt?

Het gaat uit van de volgende aanname:

Als de pensioenplannen die je nu hebt in het verleden goed genoeg zouden zijn geweest om tot aan het einde van je pensioen genoeg geld te hebben, dan zullen die plannen nu ook goed genoeg zijn. Met het verleden wordt bedoeld: de periode tussen 1871 en nu in de VS, inclusief bijvoorbeeld de grote depressie van de jaren dertig van de vorige eeuw en de tweede wereldoorlog.

Wanneer je die aanname accepteert, voer dan in hoeveel je hebt en hoeveel je uitgeeft. FIRECalc zal je vervolgens vertellen hoe vaak je strategie door de geschiedenis heen zou hebben gewerkt. Of wat je moet veranderen om het allemaal te laten werken.

Hoe kan FIRECalc toekomstige rendementen op basis van in het verleden behaalde resultaten voorspellen? Dat kan het niet. En dat probeert het niet. In feite probeert het te voorspellen wat niet zal gebeuren.

Dit klinkt misschien verwarrend, maar het is heel eenvoudig.

Hawaii analogie

Overweeg een analogie: stel dat je een huis bouwt op Hawaii. Niemand kan de temperatuur voorspellen voor een bepaalde toekomstige datum gedurende de decennia waarin het huis zal worden gebruikt. Maar als je weet dat er nooit op deze locatie in de hele geschiedenis sprake is geweest van strenge vorst, dan kun je een intelligent oordeel vellen over hoeveel verwarmingscapaciteit voldoende is.

FIRECalc werkt op dezelfde manier, gebruikmakend van de geschiedenis van de beurs, je portefeuille en je uitgavenplan. Het geeft je de informatie om te beoordelen of je vermogen, gecombineerd met je AOW, werkgeverspensioen en eventueel vrijwillig opgebouwd pensioen, voldoende is om niet blut te raken.

FIRECalc werkt op basis van de geschiedenis van de Amerikaanse beurs. Die heeft het de afgelopen decennia relatief goed gedaan. Ik beleg niet alleen in de VS maar wereldwijd gespreid om zo min mogelijk risico te lopen. Wereldwijd gespreide beleggingen hebben de afgelopen decennia iets minder goed gepresteerd dan uitsluitend Amerikaanse beleggingen. Het is dus goed om je te beseffen dat FIRECalc bij wereldwijd gespreid beleggen wellicht ietwat aan de optimistische kant zit met zijn uitkomsten. Maar het geeft een uitstekende indicatie.

Invloed vermogensbelasting

Het bedrag dat je invoert als jaarlijkse uitgaven moet je voor vermogens boven het heffingsvrije inkomen en dat verder vrijgesteld is door de algemene heffingskorting (zie boven) aanpassen voor de vermogensbelasting die je ook moet betalen in Nederland.

Rekenvoorbeeld FIRECalc

Stel je geeft wederom € 18.000 per jaar uit. Omwille van de eenvoud ga ik ervan uit dat je hiervan ook je vermogensbelasting betaalt. Ik ga uit van 3% inflatie per jaar en ik ga ervan uit dat je je levensstandaard op het huidige peil wilt handhaven (beide in te voeren in het tabblad Spending models).

Hoeveel vermogen heb je dan nodig om 20 jaar voor je AOW datum te kunnen stoppen met werken en je huidige levensstandaard te kunnen aanhouden?

Volgens FIRECalc kun je bij een termijn van 20 jaar het beste 70% aandelen en 30% obligaties aanhouden, zie tabblad Your portfolio. Ik gebruik deze verdeling in de voorbeeldberekening.

Het is een vrij agressieve verdeling die moet passen bij je risicotolerantie. Je moet er dan tegen kunnen dat tijdens je opnamefase je vermogen met tientallen procenten kan dalen tijdens een beursdip (en daarna weer stijgen, maar daar kunnen de meesten wel goed tegen). Persoonlijk zou ik wat neutraler gaan zitten, dus iets meer obligaties en minder aandelen. Dit kun je aanpassen in het tabblad Your portfolio in FIRECalc.

Uitkomst rekenvoorbeeld

Je hebt in dit voorbeeld € 443.000 nodig om in alle historische situaties die in FIRECalc meegenomen worden in 100% van de gevallen zeker te zijn geweest dat je die 20 jaar had kunnen overbruggen. Na 20 jaar zou je resterende vermogen tussen de € 1.084 tot € 1.964.412 groot zijn geweest, afhankelijk van de periode van de geschiedenis waarin je 20 jaar zich bevonden hadden. Gemiddeld genomen zou je € 500.767 overhouden na 20 jaar.

Als je het in spaargeld zou steken heb je € 485.000 nodig om met 100% zekerheid die 20 jaar te overbruggen. Na 20 jaar is je vermogen, ook met 100% zekerheid, precies op.

Hier zie je dus de kracht van beleggen terug. Dat komt met name door dat wat Einstein het 8e wereldwonder noemde.

Pensioenleeftijd verlagen, zonder AOW en pensioen

Je kunt ervoor kiezen zodanig veel eerder te stoppen met werken dan op je AOW-leeftijd, dat je bij het bepalen van het benodigde vermogen geen rekening gaat houden met AOW of pensioen. Deze insteek is met name verstandig wanneer je op relatief jonge leeftijd financieel onafhankelijk wilt zijn, omdat het dan onzekerder is hoe AOW en pensioen er op of na je AOW-leeftijd uit zullen zien.

Hoe dat allemaal precies uitwerkt kun je vinden in deze post: Hoeveel geld heb je nodig om te stoppen met werken?

In de post Wat is de leeftijd waarop je financieel onafhankelijk kunt zijn? kun je zien hoe lang je erover doet om dit geld bij elkaar te hebben verzameld. Dat hangt met name af van je spaarquote.

Wanneer kun jij stoppen met werken, oftewel gaan doen waar je zin in hebt? Hoe pak jij dit financieel gezien aan?

Wil jij, net als ruim 14.000 anderen, een e-mail ontvangen zodra er een nieuwe post verschijnt en het FOB huishoudboekje 2024 kado?



Gelieve een geldig e-mailadres in te voeren
Dat adres is al in gebruik
The security code entered was incorrect
Check je mail inbox (of spambox) om je inschrijving te bevestigen. Geen mail ontvangen? Mogelijk heb je een typefout gemaakt; voer je mailadres nogmaals in.


De informatie op deze site is mijn persoonlijke mening, geen beleggingsadvies en je blijft zelf verantwoordelijk bij opvolgen ervan. Let op: beleggen gaat gepaard met risico's, je kunt je inleg (deels) verliezen. Blauw onderstreepte links met   kunnen mij een vergoeding opleveren voor het doorverwijzen. Dit kost jou niets. Reacties kunnen worden gemodereerd of verwijderd.

Schrijf een reactie

58 Reacties

  1. Vervroegd pensioen als je 55 jaar bent.

    Het gevoel van vrijheid, dat is zo belangrijk voor de mens. Ik had een prima baan, maar miste iets in dit leven, voelde me niet prettig met al die verplichtingen.
    Bovendien hou ik niet van gokken, want niemand weet immers hoe oud hij wordt, neem liever het zekere voor het onzekere om nog een paar jaartjes te kunnen genieten. Ik ben met vervroegd pensioen gegaan op mijn 55e jaar en heb daar nooit een seconde spijt van gehad. Eindelijk vrijheid, opstaan wanneer ik op een natuurlijke manier wakker wordt, naar bed gaan wanneer ik dat wil. Veel uitgaan, reizen en langdurig in azie verblijven, genieten van de kleinkinderen en plezier maken, hobby’s zat.

    Natuurlijk moet ik het met veel minder doen, maar daar is een mouwtje aan te spelden. Ik heb geen dure Mercedes meer nodig om elke ochtend in de file te staan, neem wat vaker de fiets en als het regent kan ik altijd thuis blijven en overwinteren doe ik in azie, lekker zonnetje en mooi parelwit strandje erbij.
    Sinds mijn vervroegd pensioen maak ik elke ochtend een dansje van blijdschap.

  2. Bedankt voor dit boeiende artikel. Ik heb een vraag over de vermogensbelasting, mijn vrouw en ik zijn beide voor onze pensioenleeftijd gestopt met werken, betekent dit dat we pas boven €484.000 vermogensbelasting gaan betalen?

    • Als je uitsluitend (inkomen uit fictief rendement op) vermogen in box 3 hebt, mag je de algemene heffingskorting in mindering brengen op de verschuldigde vermogensbelasting. Ik heb het voor het jaartal 2020 niet uitgerekend, maar het op die manier vrijgestelde vermogen voor fiscale partners zal waarschijnlijk inderdaad in die orde van grootte liggen.

  3. Mooi artikel! Naar aanleiding van een van je berekeningen heb ik nog wel een vraag. Onder het kopje Benodigd vermogen reken je met een bedrag van 1.500 euro per maand / 18.000 euro per jaar. In hoeverre heb je bij het bepalen van dit bedrag rekening gehouden met inflatie? Als je bijvoorbeeld pas over 30 jaar met pensioen gaat, dan staat 1.500 euro nu qua koopkracht gelijk aan ‘slechts’ 600 euro in 2050 (uitgaande van een inflatiepercentage van 3%). Dan moet je dus een stuk meer vermogen hebben om tien jaar te kunnen overbruggen…

    • Ik hou inderdaad geen rekening met inflatie bij de bepaling wat je over bijvoorbeeld 30 jaar nodig zou hebben om 1 jaar of 10 jaar eerder te stoppen. De €1.500 uit mijn voorbeeld is het bedrag dat je bij de start van je stoppen met werken per maand nodig zou hebben. Vanaf dat moment hou ik in het voorbeeld van de 10 jaar overbruggen rekening met inflatie.

    • Dank voor je reactie! Dat vermoedde had ik al. Maar goed, wanneer je wilt berekenen wat je in de toekomst aan vermogen nodig hebt dan is dit niet iets wat je moet vergeten. Het kan voor een groot verschil aan “benodigd vermogen” zorgen :).

  4. Dit is erg situatie en bedragen afhankelijk, dus niet zo eenvoudig een overzicht te geven. Zeker als je ook nog wat inkomen hebt. Dan komt er weer een percentage arbeidskorting bij.

    Maar je kan dit wel vrij eenvoudig en heel situatie specifiek zelf doen. Vul eens een (voorlopige) belastingaangifte 2019 in met je beoogde situatie. Dan zie je mooi het samenspel tussen je te betalen belasting en kortingen.

    Let wel dat belastingen vrij veranderlijk blijven. Dus je weet niet of waar je naar zit te kijken de waarheid voor later is.

  5. “Wereldwijd gespreide beleggingen hebben de afgelopen decennia iets minder goed gepresteerd dan uitsluitend Amerikaanse beleggingen”

    Wat voor verschil is dit ongeveer? Wil dat dan als extra percentage toevoegen aan de expense ratio in FIRECalc om zo een beter beeld te krijgen.

  6. Het gedeelte in bovenstaand stuk over de algemene heffingskorting is een echte openbaring voor mij. Ik had me dit nog niet eerder gerealiseerd en dit is erg gunstig voor onze toekomstplannen. Hartelijk dank voor deze uiteenzetting. Ik heb alleen nog wat moeite om de invloed van het eigenwoningforfait (opmerking Jaap) en eventuele bijverdiensten in de praktijk in te passen.

    Ik denk dat velen hier er net als wij naar streven om in deze situatie terecht te komen:
    – Afbetaald huis
    – Leven van box 3 inkomen
    – Geen vast box 1 inkomen
    – Wel incidenteel box 1 inkomen

    Ik zou het interessant vinden om hier eens een rekenvoorbeeld van te zien. Misschien een suggestie om dit in een volgend blog eens uit te diepen.

  7. U stelt: “Met beleggen bedoel ik beleggen in één of een paar breed gespreide, goede indexfondsen. Dat is wat ik zelf doe. Ik haal daarmee gemiddeld 6-7% rendement per jaar.”

    Is dat het bruto rendement?
    – daar moet de vermogensrendementsheffing, beleggingskosten en de inflatiecorrectie nog vanaf ?
    – ik neem aan dat de dividenden worden herbelegd, en deze reeds verwerkt zijn in de 6-7% ?

    • Dat is inderdaad zonder rekening te houden met vermogensrendementsheffing en met herbelegd dividend. De beleggingskosten zitten wel in de spreiding van 6-7% verwerkt, omdat die bij deze manier van beleggen maar een paar tienden van een procent zijn op jaarbasis.

  8. Wat ik me afvraag is: wanneer weet je zeker wat je AOW leeftijd is? Dit is belangrijk voor het plannen maar ik heb het idee dat het zomaar opgehoogd kan worden, ook kort voor je streefdatum. Ik ben 51, mijn idee is om vanaf 60 jaar (70-80%) ABP pensioen op te nemen en in te teren op vermogen wat ik nu opbouw tussen 60 en AOW leeftijd, maar die AOW leeftijd heb ik vrees voor. Ik reken nu voor de zekerheid met 70.

  9. Je rekent met een inflatie van 3%. Maar waarom zou je dat doen? De doelstelling van de ECB is tenslotte een inflatie beneden, maar dicht bij de 2%. Jij verhoogt in je berekening de inflatie dus met maar liefst 50%. Vind je dat geen hele grote “veiligheidsmarge”? Zeker aangezien de inflatie sinds 2013 al niet meer boven de 2% is geweest?

    Bronnen:
    DNB/ECB: https://www.dnb.nl/rente-en-inflatie/algemeen/index.jsp
    Homefinance: https://www.homefinance.nl/economie/inflatie/inflatie-europa-eurozone-hicp.asp

    Daarbij kan jouw persoonlijke inflatie nog lager uitkomen. Als jij bijvoorbeeld weinig brandstof verbruikt, terwijl dat juist in een bepaalde periode de inflatie opdreef. Juist de consumptie van een FO’er is laag 🙂

    Ik ben wel benieuwd naar je reden om 3% te hanteren.

    • De huidige inflatiepercentages zijn historisch gezien laag. Er zijn ook periodes geweest in Nederland dat deze ruim boven de 2% lag, zelfs boven de 10%. Daarom gebruik ik 3% om inflatie op de lange termijn mee te nemen in berekeningen.

      Dat je consumptie als FO’er laag is zorgt ervoor dat je inflatie in absolute zin laag is maar wil niet zeggen dat je inflatie in relatieve zin (oftewel je inflatiepercentage) laag is. Dat kan wel maar hangt van de categorieën af waar je je geld aan uitgeeft. Het is lastig voorspellen welke categorieën lage of hoge inflatie zullen ondervinden in de toekomst.

  10. Wij beleggen in het triodos groenfonds, niet vanwege koerswinsten want die zijn laag of zelfs 0, maar wel omdat er groene projecten mee gefinancierd worden, dat vermogen niet meetelt voor de box 3 belasting (tot een bepaald maximum) en nog een kleine extra heffingskorting oplevert
    Dividend wordt automatisch herbelegd, je koopt participaties dus niet per se hele aandelen en als je maandelijks inlegt, zijn de kosten de helft van een losse inleg. Triodos heeft soms periodes waarbij er geen kosten gelden, dan kun je mooi een losse aankoop doen. Verkopen kost altijd geld. Aan het eind van het jaar wordt wel eens een inlegstop ingesteld omdat er anders teveel geld wordt aangetrokken, een groenfonds moet een bepaald percentage van het totale vermogen in groene projecten hebben en dat komt dan in het gedrang waardoor de fiscaal gunstige behandeling zou vervallen. Dat wil men natuurlijk niet

  11. Volgens mijn berekening heb ik 350.000 euro ( inc vermogenbelasting + veiligheidsmarge) nodig om 30 jaar te overbruggen. Ik ga er van uit dat ik 9900 euro per jaar nodig hebt om 30 jaar te overbruggen. Dan betaal ik 8 jaar lang ongeveer 27.000 euro vermogensbelasting tot het bedrag 242.000 euro. Daarna betaal je dus geen vermogensbelasting? Als ik dus 242.000 euro nodig hebt om 30 te overbruggen hoef ik dus helemaal geen vermogensbelasting betalen?

  12. Ook kun je je inkomen verdiend in de laatste 2 jaar nog middelen over 3 jaren. Kun je ook nog wat belastingvoordeel uit persen als je in een wat hogere belastingschijf zit. Het zal een hele rekensessie worden op het moment dat we willen stoppen. De belastingregels wijzigen nogal eens, dus precies uitrekenen, heeft pas echt zin op het moment dat er bijna aan toe bent. Maar de basis is toch echt zorgen dat je een paar ton aan eigen vermogen/spaarpot hebt. En dit combineren met lijfrentepolissen, een afgelost eigen huis, wellicht nog een oprotpremietje van je werkgever en wat pensioen naar voren halen. Dan moet het (denken wij) wel lukken om de periode tussen stoppen en AOW leeftijd te overbruggen. Met verschillende potjes kun je dan toch nog een leuke “plakband VUT regeling” creëren.

  13. Weer een hele goede uitgebreide uiteenzetting van gedachten die ik ook heb over ons vroegpensioen. Mijn complimenten je weet het altijd weer helder te verwoorden. Het pensioen naar voren halen (dus al eerder dan de AOW leeftijd laten uitbetalen) is iets wat wij ook nog overwegen. Bij ABP is kan dat op dit moment vanaf 60 jaar en het bedrag is heel flexibel. Het kan dus ook met een laag bedrag en dan wordt het mogelijk interessant. Bij een relatief hoog pensioen op AOW leeftijd ga je ook een behoorlijk bedrag aan belasting aftikken. Door een deel eerder te laten uitbetalen, op het moment dat je geen inkomen uit werk meer hebt, betaal je over dat bedrag weinig belasting. Wellicht kom je zelfs nog in aanmerking voor zorgtoeslag. Zeker als het vermogen “relatief onzichtbaar” in een spaar bv (bedrijf) zit en een afgelost eigen huis niet meetelt.

  14. Mooi overzichtje weer Mr FOB. Maar eh, hoe gaat die FIRECalc werken met je vermogensbelasting? Die is natuurlijk afhankelik van je vermogen, en juist die varieert enorm met de FIRECalc simulaties? Ja, je kan zoals je al aangeeft, een vast bedrag meenemen in je uitgaven of je zou zelfs je inflatie kunnen gebruiken (door daar er een 1.X% bij op te tellen voor de belasting). Maar het klopt nooit!
    Blijft een lastig verhaal, zeker omdat die VRH ook nog eens meer variable kan gaan worden (binnen grenzen) in de komende jaren.

    oh, en over dat “vroeg pensioen”, dat begint over 3 weken als ik stop met werken 😉 Jammer alleen dat we nog niet FO zijn, al komen we aardig in de buurt!

    • Gefeliciteerd met je vroegpensioen!

      FIRECalc 100% kloppend krijgen met VRH is inderdaad lastig. Met een vast bedrag op basis van je kapitaal bij aanvang van je vroegpensioen zit je aan de veilige kant met de inschatting.

  15. ‘Als je niet meer werkt, betaal je over €242.000 geen vermogensbelasting’

    Dit is voor de meesten iets gecompliceerder. Woningeigenaren die geen hypotheek hebben, krijgen binnenkort te maken met eigenwoningforfait.

    Voor mensen die dividendbelasting betalen wordt dit bedrag (meestal 15% over het dividend) eerst verrekend in box 3 alvorens de te betalen belasting uit box 3 (het subtotaal) vastgesteld wordt.
    Uitgaande van 2% dividend op €242.000 en een dividendbelasting van 15%, betekent dit dat je eerst €726 aan dividendbelasting te verrekenen hebt, waardoor je belastbaar inkomen uit box 3 €726 lager uitvalt. Je kunt dus niet volledig profiteren van de algemene heffingskorting, en onderaan de streep betekent dit dus dat er nog altijd zo’n 0,3% van het totaal rendement weglekt aan dividendbelasting.

    Dividendbelasting op uitkeringsniveau van niet in Nederland gevestigde instanties (bedrijven, mutual funds, ETF’s) betaal je altijd. Je kunt deze enkel verrekenen als je in Nederland daadwerkerkelijk belasting afdraagt. Als je maximaal wilt profiteren van de heffingskorting, dan zul je ervoor moeten zorgen dat je belastbaar inkomen uit box 3 na verrekening van dividendbelasting, hetzelfde is als de algemene heffingskorting (eigenwoningforfait even buiten beschouwing gelaten).

  16. De belastingdienst beschouwt juist niet inkomen uit sparen en beleggen als inkomen, maar je vermogen zelf als inkomen (althans een percentage daarvan). En hoe meer vermogen je hebt, des te hoger dat percentage.
    Een subtiel verschil maar wel belangrijk want het betekent dat je ook belasting betaalt over je vermogen als dat geen rendement oplevert, tenzij je nog gebruik kunt maken van een heffingskorting die hoger of gelijk is aan de te betalen belasting
    Het is volgens politici te lastig om alleen het rendement op je vermogen te belasten, maar de werkelijke reden is dat dat waarschijnlijk veel minder oplevert. En een negatief rendement zou mogelijk een aftrekpost opleveren, dat is natuurlijk helemaal niet de bedoeling

  17. Ja, dat gaan we ook zeker doen. Ik was benieuwd hoe anderen hierover denken. Mvgr.

  18. Boeiend artikel, heel verhelderend.
    Mag ik dan ook een kwestie voorleggen?
    Is het handig dat je je pensioen naar voren haalt, bij stoppen met werken op bv. je 58e, als je deze periode ook met je spaargeld zou kunnen overbruggen?
    Je betaalt dan wel een hoger belasting % over die pensioenbedragen dan na je pensioengerechtigde leeftijd.
    Maar je hebt je spaargeld nog voor de aanvulling op de daarna lagere pensioenuitkeringen.
    Dit is nadeliger voor de belasting in box 3 aangezien je spaargeld dan niet of minder slinkt.

    Heeft iemand hier ervaring mee en wat zijn de voor- en nadelen?

    • Dat hangt heel erg af van de precieze bedragen. Wellicht iets om een keer met een pensioenadviseur naar te kijken.

  19. Ja, merci. Dit lezende ga ik ervan uit dat in het geval van een getrouwd stel, voor ieder afzonderlijk de algemene heffingskorting geldt. Bij het invullen van de belastingsaangifte kan dan het hele vermogen gedeeld worden door beide partners. Dit scheelt een flinke slok op een borrel (2x 2.265 EUR) of zie ik dit verkeerd?

  20. Beste Mr Fob.
    Een boeiend blog om te volgen.
    Graag zou ik wat adviezen opvolgen, maar wil graag maatschappelijk verantwoord, ofwel groen en eerlijk investeren met een prettig rendement. Daarvoor vindt ik in de blog geen adviezen of aanwijzingen.
    Kunt u daar eens een blog aan wijden?

  21. Vrijheidblijheid Reageer

    Ik lees al een tijd met plezier dit FOB blog. Nu heb ik wel een paar vragen. Dat bedrag van € 2.265 aan algemene heffingskorting voor 2018 geldt toch alleen voor mensen die geboren zijn vóór 1963? Als je jonger bent dan 56 geldt het bedrag van €755, volgens de tabel van de belastingdienst.

    Een andere vraag betreft de vermindering van je AOW als je eerder stopt met werken. Zouden we ervoor kunnen kiezen om, als we eerder stoppen met werken, toch het pensioen op de AOW-leeftijd te laten ingaan zodat het niet verlaagd wordt? Dan zou je dus het aantal jaren dat je niet meer werkt zelf moeten overbruggen met passief inkomen, zonder AOW te ontvangen. Kan dit wettelijk?

    • Nee hoor, de algemene heffingskorting van €2.265 geldt niet alleen voor mensen geboren voor 1963.

      Je AOW vermindert niet als je eerder stopt met werken, je pensioen wel. AOW kun je niet voor je AOW leeftijd laten uitbetalen, pensioen meestal wel.

      Je kunt wettelijk gezien de periode tot aan AOW en pensioen overbruggen met passief inkomen.

  22. De belastingdienst beschouwt inkomen uit sparen en beleggen als inkomen, zie hier en hier. De algemene heffingskorting geldt vervolgens voor iedereen met inkomen, zie hier.
    Als je bij dit tool van de belastingdienst invult dat je alleen inkomen uit vermogen hebt, dan zie je dat je algemene heffingskorting mag toepassen.

  23. Beste MrFOB,

    Ik volg sinds vorig jaar met plezier je blog. In de bijdrage “Pensioenleeftijd berekenen en verlagen” geef je aan dat voor het bepalen van de vermogensrendementsheffing je de heffingskorting mag aftrekken, deze verhuist dan van Box 1 naar Box 3. Heb je meer informatie hierover of een betrouwbare berekeningstool waarmee ik de belasting kan bepalen? De meeste tools die ik gevonden heb gaan er automatisch van uit dat je werkt en dus een inkomen hebt.
    Ik heb ook gekeken op de website van de belasting en kan het niet duidelijk vinden.
    Voor alle duidelijkheid, ik ben geïnteresseerd in de situatie voor het bereiken van de AOW-leeftijd waar zowel ik als mijn vrouw leven van ons vermogen en dus geen inkomen hebben.

  24. Hoi, ik heb twee vraagjes. Waarom raadt je MoneYou aan voor gewoon sparen terwijl leaseplanbank een hogere rente aanbiedt? Waarom raadt je KNAB aan voor een deposito terwijl leaseplanbank ook in dat geval meer rente aanbiedt.

  25. U schrijft: “Als je werkt wordt de algemene heffingskorting verrekend met je box 1 inkomen. Wanneer je niet meer werkt mag je de algemene heffingskorting van €2265 (bedrag 2018) toepassen op je box 3 vermogen.”
    Wat moet men daarvoor doen? Of geldt dit automatisch voor iedereen die niet meer werkt en box vermogen heeft? Met andere woorden: past de belastingdienst dat automatisch toe naar aanleiding van de aangifte?

    • Ja, de belastingdienst trekt deze heffingskorting automatisch van je te betalen belasting af

  26. 1. Als je met een beetje box 1 inkomen nog niet je hele heffingskorting opgemaakt hebt kun je het restant voor box 3 gebruiken.
    2. Het is wellicht een conservatieve schatting, maar dat vind ik lastig te voorspellen. Wie weet wat de rente en de inflatie gaan doen.

    Over waardevastheid van pensioen: je kunt in het tool in het tabblad Other income/spending bij Pension Income het vinkje bij “Inflation adj” uitzetten om een idee te krijgen wat het betekent als je pensioen niet gecorrigeerd wordt voor inflatie.

  27. Altijd weer inspirerend om te lezen! Ik vraag me wel af wat je mening is over het volgende: liever je huis geheel aflossen of het geld steken in een beleggingsportefeuille? Zelf voel ik meer voor een volledig afgelost huis hebben, maar toch blijft het een lastig dillema..

  28. Ik heb de firecalculator ingevuld. Interessant. Ik heb 2031 gebruikt als pensioen jaar. As ik dat bijv 10 jaar naar voren haal met al dezelfde data voorspeld dat dan of dat gaat lukken?

    • Het laat zien of het in het verleden gelukt zou zijn. Op basis daarvan kun je een inschatting maken of het in de toekomst ook goed zal gaan. Stel dat het in het verleden in 100% van de gevallen goed is gegaan, dan is de kans erg groot dat het in de toekomst ook goed zal gaan.

  29. Bedankt voor je uitgebreide post over early retirement. Inderdaad een interessante invalshoek die in FIRECalc wordt gebruikt. Ik ga er eens een beetje mee stoeien. Nog een paar vraagjes n.a.v. je blog:
    1. Het overhevelen van de algemene heffingskorting van box 1 naar box 3 kan alleen als je helemaal geen box 1 inkomen hebt?
    2. Je rekent met een waardeafname van 3% op vermogen dat op een spaarrekening staat. Is dat niet te pessimistisch? Op dit moment maak je inderdaad een negatief rendement op een spaarrekening omdat de inflatie hoger is dan de rente. Ongeveer -1% schat ik. Nu zal de rente op enig moment wel moeten stijgen (in de VS is dit al gaande). Ik reken daarom zelf op de lange termijn met 0% rendement na inflatie (rente=inflatie). En de vermogensrendementsheffing zit hier niet in, die bereken ik apart. Waar ik wel mee worstel is de waardevastheid van mijn bedrijfspensioen. Die is al jaren niet geindexeerd en loopt dus al 10% achter op de inflatie. Ik heb mijn pensioen waardevast verondersteld maar dat is wellicht te optimistisch. Hoe ga jij daar mee om?