Vanguard ETF beleggen

Vanguard is de grondlegger van ETF beleggen in de wereld. Ze is tegenwoordig een van de grootste aanbieders van ETF’s met ruim 7.000 miljard dollar onder beheer. Vanguard ETF’s behoren tot de beste die ik ken, zie De beste ETF in 2021. Ik vind het dan ook erg leuk dat Wim van Zwol, hoofd van Vanguard in de Benelux en de Noordse landen, hier nu zijn kijk op Vanguard ETF beleggen wil delen.

Persoonlijk

Kun je iets over jezelf vertellen?

Ik ben 48 jaar oud en getrouwd. We hebben een dochter die nu vooral heel druk is met haar examenjaar.

We wonen met veel plezier in een dorp aan de rand van het Groene Hart, weliswaar onder de rook van Amsterdam. Sinds maart 2020 werken we als gezin vanuit huis. Ik deel mijn kamer met onze twee honden terwijl mijn vrouw in de eetkamer kantoor houdt.

Inmiddels werk ik alweer veertien jaar met veel plezier voor Vanguard in het Nederlandse team. Daar werken we met onze klanten in de Benelux en Nordics.

Daarvoor heb ik tien jaar bij Kas Bank gewerkt. Ik heb daar in allerlei rollen gewerkt waaronder productontwikkeling, projectmanagement en relatiebeheer.

Dat ik bij een bank zou gaan werken had ik van te voren niet verwacht gezien mijn opleiding Technische Bedrijfskunde aan de TU Eindhoven, waar veel studenten bijvoorbeeld in de logistiek terechtkomen.

Toen ik bij de Kas Bank letterlijk omringd was door economen, heb ik mijn kennis bijgespijkerd. Ik heb een opleiding bij de Vereniging van Beleggingsanalisten gevolgd, het VBA, nu onderdeel van CFA Netherlands.

Doe je zelf aan indexbeleggen of andere manieren van beleggen?

Bij Kas bank kwam ik voor het eerst echt in aanraking met beleggen via personeelsopties. In die periode belegden we nauwelijks omdat de prioriteit lag bij het kopen en verbouwen van bijvoorbeeld ons eerste huis.

Pas sinds ik bij Vanguard werk, ben ik werk gaan maken van een beleggingsportefeuille. Die bestaat volledig uit ETF’s via een rekening bij Binck.

Voor onze dochter hebben we twee jaar geleden een rekening bij DEGIRO geopend, omdat die een en/of rekening aanboden die bij achttien jaar automatisch overgezet wordt.

Verder heb ik mijn bedrijfspensioen via Brand New Day en heb ik daar ook een vrijwillige pensioenrekening.

Wie zou je graag eens willen ontmoeten en waarom?

Vooral in mijn beginjaren bij Vanguard, toen we nog met een handjevol mensen in Europa werkten, heb ik het voorrecht gehad om mensen als John Bogle, Burt Malkiel en Charles Ellis te mogen ontmoeten.

Als ik nu zou mogen kiezen zou Elon Musk bovenaan mijn lijst staan. Ik heb een tijd gedacht dat Tesla om zou vallen maar het tegendeel is gebeurd. Ook draagt het bedrijf bij aan verduurzaming terwijl het tegelijkertijd de meeste inkomsten haalt uit het verkopen van CO2 rechten en vervolgens ook nog eens in energieslurpende bitcoins belegt.

Vanguard

Kun je iets over de geschiedenis en structuur van Vanguard vertellen? Waarom heeft Vanguard hier niet dezelfde eigendomsstructuur als in de VS?

Vanguard is opgericht in 1975 door John Bogle met het idee om beleggen tegen lage kosten toegankelijk te maken voor het brede publiek. De gekozen structuur past hierbij. Vanguard is namelijk een coöperatie waarbij de beleggingsfondsen de eigenaar zijn van het bedrijf.

Er is hierbij geen winstoogmerk en we werken dan ook “at cost”. De eerste jaren waren niet makkelijk en mr Bogle werd niet serieus genomen. Pas na een jaar of tien begon de groei op stoom te komen.

Omdat (index)beleggen om schaalgrootte gaat, is sindsdien de groei enorm geweest. Dit heeft geleid tot een wereldwijde verlaging van de kosten om te beleggen. De impact van John Bogle’s levenswerk is dan ook breder dan Vanguard en wordt ook wel het Vanguard Effect genoemd.

De internationale expansie buiten de VS begon in de jaren negentig. Omdat de mutual/coöperatieve structuur juridisch niet internationaal toegepast kon worden, zijn er dochtermaatschappijen opgezet.

In de praktijk werken we voor één Vanguard en profiteren we in Europa van de enorme schaal in de VS. Het werken voor een bedrijf dat in eigendom is van haar klanten vind ik een verademing. Het betekent dat we geen onnodige diensten of producten hoeven te bieden die enkel commercieel interessant zouden zijn.

Wereldwijd bedienen we inmiddels ruim dertig miljoen klanten met hun vermogen van in totaal meer dan 7.000 miljard dollar.

In Europa zijn we gestart met institutionele beleggers zoals bijvoorbeeld pensioenfondsen. Gaandeweg schuiven we op richting de individuele belegger. ETF’s zijn daar in Nederland het beste voorbeeld van. In het Verenigd Koninkrijk en Duitsland gaan we nog een stap verder en kunnen particulieren al direct bij ons een rekening openen.

Duurzaam beleggen (ESG) is sterk in opkomst. Er zit veel kaf tussen het koren op ESG gebied, er is een grote marketingmachine aan het werk. Hoe gaat Vanguard met de ESG trend om?

We waren in 2010 misschien wel de eerste die een passive ESG oplossing bood, al heette dat toen SRI. Sindsdien is het productaanbod iets uitgebreid, maar zullen we nog een inhaalslag gaan maken. Dit kent een aantal uitdagingen.

Onderzoek toont bijvoorbeeld dat de data over hoe ESG bepaalde aandelen zijn, heel erg afhangt van welke datavendor je inhuurt. Opmerking Mr FOB: zie de post over Duurzame ETF’s voor uitleg.

Daarnaast is er een enorme proliferatie van ESG indexen.

Tenslotte wordt ESG inderdaad gretig als marketingmiddel gebruikt, iets wat niet onze stijl is.

De fondsen en ETF’s die we lanceren zullen breed gespreid zijn en ook op de lange termijn bestaansrecht hebben. Naast ESG producten, legt Vanguard veel nadruk op engagement met bedrijven. We zijn inmiddels een grote aandeelhouder in de meeste bedrijven en praten met hen ook over ESG.

Waarom groeit VWRL als niet ESG fonds zo hard en zelfs harder dan jullie ESG fondsen? Is er een TER-verlaging te verwachten gezien de groei van het fonds?

VWRL is een enorm efficiënte manier om exposure te krijgen naar 90% van de wereldwijde aandelenmarkten. In principe is dit een geschikte oplossing voor alle beleggers, groot of klein. Ook is het een geschikte vervanger geworden voor beleggers die misschien eerst onze Amerikaanse ETF’s kochten, wat helaas niet meer kan. Opmerking Mr FOB: via de optieroute zijn ze nog wel te verkrijgen.

Inmiddels is VWRL al bijna tien miljard dollar groot. De TER is al eens verlaagd van 25 naar 22 basispunten en ik hoop dat we in de toekomst deze verder kunnen verlagen.

Vanguard’s aanbod van ESG fondsen is nog klein. Vorig jaar waren ESG producten in het algemeen enorm in trek en die groei lijkt alleen maar toe te nemen. Ik zou graag een ESG variant van VWRL lanceren.

Gaat Vanguard in Nederland ook directe klantrekeningen aanbieden, zoals in de VS, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland? Waarom zouden mensen die moeten willen gebruiken, als via een broker zonder vaste fees Vanguard fondsen waarschijnlijk goedkoper aan te houden zijn?

Dit hangt af van de mogelijkheden om ons platform zo Europees mogelijk te houden en zo de kosten te kunnen delen. De toegevoegde waarde zou niet zitten in execution only diensten maar eerder in een efficiënte vorm van all-in vermogensbeheer.

De kosten van fondsen en platformen zijn al enorm gedaald. Als we een bijdrage kunnen leveren aan schaalbaar en betaalbaar advies, wordt beleggen toegankelijker voor kleinere beleggers die niet zelf alles willen of kunnen uitzoeken.

Om dividendlekkage te verminderen is een fiscaal transparant fonds voor Nederlanders aantrekkelijk. Waarom voert Vanguard CCF fondsen en geen FBI fondsen? Wat is het verschil?

Common Contractual Funds zijn institutionele fondsen die volledig belastingtransparant zijn. Op die manier gelden de belastingverdragen van de belegger en niet die van het beleggingsfonds.

Ze zijn niet toegankelijk voor particuliere beleggers maar kunnen wel de motor vormen voor bijvoorbeeld Nederlandse retail fondsen met een zogenaamde FBI status. Onze CCF’s worden op deze manier bijvoorbeeld door Brand New Day gebruikt.

De FBI belegt in de CCF en betaalt uiteindelijk minder dividendbelasting.

Omdat FBI’s alleen gebruikt mogen worden door Nederlandse beleggers, hebben we besloten zelf geen FBI’s op te zetten. Schaalbaarheid is namelijk voor ons een middel om de laagste TER te kunnen bieden en FBI’s zijn veel minder schaalbaar dan Ierse ETF’s.

Vanwege de relatief complexe administratie van de CCF is deze alleen geschikt voor grote beleggers. De combinatie van CCF met een Nederlandse FBI werkt wel voor particulieren en de besparing aan belasting compenseert de iets hogere TER.

Deze gecombineerde structuur wordt gebruikt door Brand New Day, maar ook door bijvoorbeeld Meesman en Northern Trust.

Beleggingen in FBI’s zijn prima te combineren met beleggingen in ETF’s. Zelf beleg ik in FBI’s via mijn pensioen bij BND en koop ik zelf graag ETF’s voor mijn vrije beleggingen.

Sommige aanbieders sturen steeds sterker op lending inkomsten, waarbij uitleenpercentages van 10-20% geen uitzondering zijn. Ze verhogen daarmee het tegenpartijrisico van hun ETF’s/indexfondsen. Wat is het beleid van Vanguard in deze?

Wij zijn niet tegen het uitlenen van effecten omdat securities lending bijdraagt aan liquiditeit in de markt en onze indexfondsen en ETF’s in staat stelt om na kosten de kosteloze index beter te volgen.

Qua beleid zijn we zeer conservatief, wat betekent lage volumes en dus ook een laag risico.

Alle opbrengsten van lending zijn bij ons voor de belegger, wij worden uitsluitend betaald door de management fee die onderdeel is van de TER.

Beleggen in ETF’s

Welke kosten zitten er allemaal “verstopt” in de koers van een ETF? Hoe groot schat je die gemiddeld per kostenpost voor een tracker die de ontwikkelde markten volgt? En voor eentje die de opkomende markten volgt?

Dit is een van de lastigste vragen die er zijn. Allereerst is het grote voordeel van marktgewogen ETF’s dat er bijna niet gehandeld hoeft te worden. De wegingen binnen de portefeuille bewegen mee in de index. Transactiekosten bij actieve fondsen zijn naast de TER de reden waarom twee derde van de active fondsen de index niet verslaat.

De directe kosten bestaan uit de TER en de transactiekosten binnen de ETF. Daarnaast betaalt de belegger een spread tussen bied- en laatkoersen op de beurs. Wij werken nauw samen met meerdere market makers om de spread per ETF zo laag mogelijk te houden.

Er zijn daarnaast indirecte kosten maar ook opbrengsten uit securities lending. Ook goed omgaan met indexrebalancing kan waarde toevoegen. Indirecte kosten kunnen bijvoorbeeld bestaan uit dividendlekkage maar ook uit valutaconversies, brokercommissie of “cash drag” wanneer de portefeuille niet volledig belegd zou zijn, bijvoorbeeld tussen ex- en pay date van dividenden.

De beste manier om alles te vangen is om een meerjaarsrendement te vergelijken met een bruto-indexrendement, een zogenaamde “Total Return, Gross Dividend” index. Exacte getallen zijn momentopnames, maar de eerder analyses op deze blog zijn denk ik een goede indicatie.

Blijven obligaties aantrekkelijk voor het stabiele deel van een portefeuille, of zijn deposito’s vanwege de lage obligatieyields en het renterisico van obligaties aantrekkelijker?

Keer op keer hebben obligaties zich bewezen als tegenhanger van aandelen in tijden van grote beursdalingen. Dit effect is het sterkst bij staatsobligaties maar ook bij combinaties van staats- en bedrijfsobligaties.

Renteveranderingen en bewegingen van yield curves en credit spreads zijn moeilijk te timen. Bij een stijgende rentetermijnstructuur, wat meestal het geval is, leveren langere looptijden meer op.

Daarnaast herbeleggen obligatiefondsen de vrijgevallen leningen continue tegen de dan geldende rente, wat korte termijn prijseffecten van rentestijgingen compenseert. Een reeks deposito’s van een bank is te vergelijken met een -niet verhandelbare- obligatie van dezelfde bank. Dit is een geconcentreerd tegenpartij risico, dat bij NL deposito’s natuurlijk gedekt is door het garantiestelsel.

Jullie nieuwe Life Strategy Funds beleggen het defensieve deel voornamelijk in Global Aggregate bonds EUR hedged. Is een Global Aggregate bond fonds stabieler dan een Global Government bond fonds, beide gehedged naar de euro?

Beleggen in de Eurozone is redelijk beperkt qua spreiding. Onze Global Aggregate fondsen spreiden wereldwijd met een index van 20.000 obligaties maar halen daardoor wel valutarisico binnen.

Door dat vervolgens af te dekken, is de uitkomst zelfs stabieler gebleken dan bijvoorbeeld ons Euro Government fonds en wordt er toch nog wat yield geleverd.

Een Global Government bond fund zou inderdaad nog stabieler kunnen zijn, weliswaar tegen een iets lagere rente.

Onze nieuwe Lifestrategy ETF’s combineren vervolgens de Global Aggregate bond index met de FTSE All-World (van VWRL) voor aandelen. De belegger kiest de verhouding, bijvoorbeeld 60% aandelen en 40% obligaties. Hiermee hopen we weer goede bijdrage te leveren aan het toegankelijk en betaalbar maken van beleggen voor iedereen.

Wat is jouw kijk op ETF risico’s (liquidity mismatch) die door de EU gezien worden en die door sommigen als een ETF bubbel gekwalificeerd worden?

Het verhandelbaar maken van fondsen op de beurs is een geweldige innovatie geweest. De beurs is bij uitstek geschikt om vraag en aanbod bij elkaar te brengen. Deze secundaire markt betekent een extra laag van liquiditeit en dus lagere kosten.

Tijdens de start van de coronacrisis vorig jaar waren fixed income ETF’s zelfs de beste bron om goede prijsinformatie te krijgen en meer liquide dan veel obligaties.

ETF’s zijn slechts een schil om de losse beleggingen en kunnen dus zelf nooit een bubbel zijn.

Overigens aan degenen die zich nu al zorgen maken zou ik zeggen: de ETF revolutie is pas net begonnen!

Financiële onafhankelijkheid

Ben je met het onderwerp financiële onafhankelijkheid bezig, ernaar op weg of misschien zelfs al gearriveerd?

Ik lees dit blog, maar ook bijvoorbeeld die van Geldnerd, regelmatig en met veel plezier. Bovendien ben ik onder de indruk van de kwaliteit en diepgang van de beschikbare informatie.

Hoewel ik mezelf niet zou bestempelen als actief FIRE-lid, moet ik bekennen dat ik bijna alle principes wel toepas.

Ik werk gewoon in loondienst maar in een sector die relatief goed verdient en spaar dan ook een gedeelte van mijn salaris om geleidelijk onze hypotheek te verlagen en te beleggen in indexfondsen. Dit geeft rust en maakt me onafhankelijker in het uitoefenen van mijn werk.

Ook geeft dit de mogelijkheid om op termijn misschien wat minder te werken als ik dat zou willen.

Gearriveerd ben ik nog niet, maar zoals veel lezers van jouw blog denk ik ervaren, werkt het toepassen van de FIRE-principes best verslavend.

Wat is je advies voor mensen die net begonnen zijn aan hun reis naar financiële onafhankelijkheid?

Maak gebruik van de factor tijd en begin vroeg. Verdiep je in de consequenties van de grote financiële beslissingen zoals bij het kopen van een huis.

Zowel de benodigde kennis als de instrumenten zijn tegenwoordig goed beschikbaar, bijvoorbeeld via de diverse blogs en ETF’s.

Tot slot, probeer niet alles rationeel aan te pakken. Als iets goed voelt, is het meestal ook goed om te doen.

Leestip

Heb je nog boeken of websites die je kunt aanraden voor mensen die zich willen verdiepen in beleggen in ETF’s en indexfondsen?

De klassieker blijft “A random walk down Wallstreet” van Burton Malkiel. Burt heeft het boek geschreven in 1972 en vertelde mij dat zijn belastingadviseur het een goed idee vond om de rechten op naam van Burt’s zoon te zetten. Inmiddels zijn we bijna 50 jaar, 12 edities en anderhalf miljoen exemplaren verder…

Heb je vragen aan Wim, stel ze hieronder in de reactiemogelijkheid!